به گزارش شهرآرانیوز، ؛ تقویت حوزه گردشگری سلامت نهتنها میتواند به یکی از شاخصههای مهم اقتصادی تبدیل شود، بلکه میتواند وابستگیهای اقتصاد کشورمان به نفت را کاهش دهد و در بهبود اشتغال نیز مؤثر واقع شود. مشهد به عنوان یکی از مهمترین شهرهای کشور در حوزه سلامت و درمان، برای جذب گردشگر سلامت با چالشهایی روبهرو است که برای تحقق اهداف اقتصادی خود ناگزیر به رفع آنان است. چالشهایی همچون پسماندهای پزشکی، ترافیک، مداخلهگران درمان و دلالان را میتوان از مهمترین این چالشها عنوان کرد.
به طور مثال خیابان احمدآباد مشهد یکی از مناطقی است که به علت حضور بسیاری از پزشکان توجه بسیاری از گردشگران سلامت را به خود جلب کرده است که یکی از چالشهای مهم این خیابان زبالههای عفونی است گرچه طبق قوانین مدیریت پسماند، دفع و بیخطرسازی پسماندهای ویژه با ایجادکننده آن یعنی خود واحدهای پزشکی است. در واقع آنها مکلفاند برای جمعآوری این زبالهها با سازمان مدیریت پسماند قرارداد ببندند و این سازمان به جمعآوری درست زبالههای بیخطرشده اقدام کند اما شاهد چنین اقدامی از سوی بیشتر مراکز پزشکی حاضر در این منطقه نیستیم و پس از پایان کار مراکز درمانی شاهد پسماندهای پزشکی در حاشیه خیابانها و کوچههای این منطقه هستیم.
همچنین مراجعه گردشگران سلامت در این خیابان موجب شده که هر روزه شاهد ترافیک سنگین در خیابان احمدآباد باشیم؛ چراکه پزشکان در ساختمانهای مسکونی به طبابت پرداختهاند که همین امر موجب شده است ترافیکی سنگین در محدوده احمدآباد به ویژه در خیابان عارف ایجاد شود.
یکی دیگر از چالشهای پیشروی صنعت گردشگری سلامت در مشهد مقدس سواستفاده از ظرفیتهای مغفول مانده مطلوب این شهر است که موجب شده طی سالهای اخیر شاهد جولان دلالان باشیم که با حضورشان نهتنها هزینههای درمان را برای مراجعان چندبرابر حساب میکنند بلکه به جای معرفی به پزشکان معتبر و متبحر به مداخلهگران پزشکی معرفی میکنند که اثرات سو عملکرد دلالان نه تنها به ضعف تبلیغات ضعیف حوزه گردشگری سلامت دامن میزند بلکه موجب تبلیغات منفی گردشگری سلامت مشهد در کشورهای هدف میشود.
اما از چالشها که بگذریم، حرم امامرضا(ع) همواره منبع خیر و برکت برای مشهد بوده که حوزه گردشگری سلامت نیز از این برکت بیبهره نبوده است. از میان زائران رضوی، گردشگران سلامت وجود دارند که برای ساماندهی آنها و تاثیر بیشتر در حوزه اقتصاد گردشگری سلامت نیاز است توجه بیشتری به زیرساختها و ظرفیتهای موجود شود.
در همین راستا با داوود خوششکن، مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص وضعیت فعلی گردشگری سلامت مشهد، به گفتوگو پرداختیم که در ادامه میخوانید.
داوود خوششکن در گفتوگو با خبرنگار شهرآرانیوز، در خصوص ضعفها و قوتهای مشهد در حوزه گردشگری سلامت، اظهار کرد: ظرفیت مشهد در حوزه گردشگری سلامت برای جذب گردشگر در منطقه مطلوب است؛ چون در منطقهای زندگی میکنیم که کشورهای پیرامون ما در حوزه سلامت به اندازه ایران توسعه پیدا نکردهاند و ما از نظر نیروی انسانی، پزشکان متبحر و تکنیکهای درمانی در وضعیت مطلوبی هستیم، از طرفی به سبب تعرفه پایین در منطقه به خاطر ارزش پایین پول ما و نیز وضعیت مناسب هتلینگ و مراکز درمانی، میتوانیم مورد توجه کشورهای منطقه باشیم.
وی افزود: متأسفانه تعداد بیمارانی که در حوزه سلامت جذب کردیم، بسیار کمتر از ظرفیتهای موجود است که دلیل آن تبلیغ ضعیف ظرفیتهای موجود در کشورهای هدف است که از نظر شاخص سلامت در ردههای پایینتری نسبت به ایران قرار دارند و نزدیک ما هستند. ما رسانهای برای جذب گردشگر سلامت نداریم و مهمترین دلیل تکمیلنشدن ظرفیت، همین تبلیغات ضعیف است.
مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در ادامه گفت: طی ۹ماهه نخست سال ۱۴۰۳، تقریباً ۶۰ هزار بیمار جذب کردیم در حالی که کلانشهر مشهد بیش از یک میلیون گردشگر داشته است؛ البته برخی موارد مانند همهگیری کرونا، اتفاقات سیاسی و... که درپی آنها مرزها بسته شده و پروازها لغو میشود، مؤثر هستند، اما مهمترین دلیل تکمیلنشدن ظرفیت، عدم اطلاعرسانی قابلیتهای مشهد است.
خوششکن درخصوص تأثیر زائران رضوی بر تقویت گردشگری سلامت، تأکید کرد: مهمترین دلیل توسعهیافتگی شهر مشهد بارگاه منور رضوی است و بیشتر بیماران ما مسلمان و شیعه هستند؛ کشورهای هدف بیشتر کشورهای مسلمان هستند و گردشگری سلامت ذیل گردشگری زیارت است. سالانه میلیونها زائر به مشهد مقدس مشرف میشوند و گردشگران سلامت از بین زائران رضوی هستند.
وی افزود: بیشترین بیماران ما به ترتیب از کشورهای افغانستان، عراق، ترکمنستان، تاجیکستان، قطر، عمان و بحرین هستند. از ۶۰ یا هفتاد کشور دیگر مراجع داریم، اما تعداد آنها محدود است. ضمن اینکه بهتازگی بیماران ما از ترکمنستان به دلیل مرزهای مشترک و فاصله کوتاه پایتخت این کشور با مشهد افزایش یافته است و تنها کشور غیرمسلمانی است که تعداد بیماران آن در مشهد زیاد است.
مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد ادامه داد: خدمات درمانی اعم از قلب و عروق، جراحی چشم، بیماریهای زنان و ناباروری، خدمات زیبایی، پوست و مو، بیماری سرطان و تقریباً خدمات درمانی تمام بیماریهای شایع در مشهد ارائه میشود. مشهد بیشترین گردشگران سلامت کشور را دارد. در منطقه، ترکیه به علت دسترسی بیشتر و راحتتر در حوزه تبلیغات، رقیب سرسخت ماست.
خوششکن درخصوص تعرفههای نامتعارف برخی پزشکان گفت: سالانه برای بیماران داخلی تعرفهای برای ارائه خدمات پزشکی ارائه میشود و این تعرفه را شورای عالی تعرفهگذاری ابلاغ میکند و با کسانی که از آن تخلف میکنند، برخورد میشود؛ اما تعرفه گردشگری به دانشگاهها واگذار شده است که بتوانند جذب کنند. از طرفی اینکه تعرفه پزشکان به علت حضور گردشگران خارجی افزایش غیرمتعارف دارد، تخلف است و برخورد میشود. شهروندان نیز میتوانند گزارش دهند.
وی درخصوص تقویت گردشگری سلامت، گفت: چند راهکار به وزارت بهداشت و شورای راهبری گردشگری سلامت کشور پیشنهاد دادیم که از ظرفیت نمایندگیهایمان به طور فعالتر استفاده شود. ما در بیش از ۱۰۰ کشور، نمایندگی وزارت امور خارجه، سفارتخانه یا کنسولگری داریم و پیشنهاد ما این است همانطورکه رایزن فرهنگی داریم، رایزن سلامت هم داشته باشیم. همچنین دانشگاههای علوم پزشکی، در کشورهای هدف، نمایندگی داشته باشند تا بتوانیم جای خالی تبلیغات را پر کنیم. یکی دیگر از پیشنهادات ما این است که از ۱۶ شبکه برونمرزی صداوسیما برای معرفی ظرفیتهای گردشگری سلامت استفاده کنیم. راهحلهایی وجود دارد که بتوانیم گردشگری سلامت را تقویت کنیم، اما به حمایت دولت نیز نیاز داریم.
مدیر گردشگری سلامت دانشگاه علوم پزشکی مشهد درخصوص وضعیت فضای شهری، اظهار کرد: از نظر فضای شهری، در وضعیت مطلوبی قرار داریم؛ اما در حوزههای هتلینگ، تخت اقامتی، تفریحی و تغذیهای، سوغات و... ظرفیتهای بالقوهای داریم که بالفعل نشده است.
در ادامه، دبیر کمیسیون گردشگری و صنایعدستی اتاق بازرگانی مشهد در گفتوگو با خبرنگار شهرآرانیوز، درخصوص تأثیر گردشگری سلامت بر اقتصاد استان، گفت: خراسان رضوی و مشهد یک موقعیت استراتژیک در بین کشورهای آسیای میانه، افغانستان، پاکستان و بخشی از گردشگران عراقی دارد. زیرساختهایی را در حوزه درمانی و بیمارستانی داریم که با توجه به تلفیق آن با پتانسیل زیارتی فرهنگی و گردشگری ما در این حوزه بسیار کمککننده خواهد بود. ارائه خدمات پزشکی، درمانی و بهداشتی ما به گردشگران داخلی و خارجی بسیار بالاست و حتی سایر استانها در مشهد پوشش داده میشود.
امید خدادادی افزود: باتوجه به سیاستهایی که در حوزه گردشگری سلامت در قانون برنامه هفتم توسعه پیشبینی شده است، باید بسترها و امکانات نیز به همان میزان رشد کند؛ چراکه در این برنامه تعداد گردشگران سلامت در سال ۲ میلیون نفر پیشبینی شده است که نزدیک به ۶ میلیون دلار میتوان درآمد از این تعداد کسب کرد، اما وضعیت امروز ما کسب یکمیلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان است. البته آمار در حوزه گردشگری زیاد دقیق نیست.
وی در ادامه گفت: برای تحقق هدف برنامه هفتم برخی چالشها وجود دارد که باید آن را رفع کرد. اولین چیزی که کمبود آن به چشم میخورد، کمبود زیرساختهای تخصصی است. بهعنوانمثال مشهد بیمارستانها و مراکز تخصصی بینالمللی کم دارد، همچنین کمبود تجهیزات مدرن پزشکی در فضای درمانی استاندارد، مشکلات قانونی و مالیاتی و پیچیدگیهای اداری برای جذب سرمایهگذار و حتی برخی چالشها برای تردد بیمار و همراه آن وجود دارد که وزارت خارجه باید ورود کند و تدبیری برای ورود و خروج آنان بیندیشد.
دبیر کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد درخصوص نیروهای ماهر، اظهار کرد: دانشگاه علوم پزشکی مشهد باید پیشقدم شود. ما برای بیمارستانهای تخصصی مذکور باید پزشک و پرستار متخصص بینالملل نیز جذب کنیم؛ همچنین در حوزه تبلیغات و بازاریابی نتوانستیم ظرفیتهای استان را به بازارهای هدف معرفی کنیم. رقابت شدیدی در این حوزه با برخی کشورها داریم که ترکیه و هند مهمترین رقبای ما در منطقه هستند، البته ما جزو ۱۰ کشور برتر گردشگری سلامت جهان هم نیستیم، اما در منطقه ترکیه چهارم و هند در رتبه سوم ایستاده است.
خدادادی با بیان اینکه در حوزه همافزایی نیز چالشهایی وجود دارد، تأکید کرد: هماهنگی بین دستگاههای دولتی، بخش خصوصی و فعالان حوزه سلامت وجود ندارد و آن زنجیره ارزشی که باید شکل بگیرد تاکنون در استان ما محقق نشده است.
وی افزود: اگر بخواهیم این مشکلات را رفع کنیم، باید به دنبال تقویت زیرساختهای درمانی باشیم. خراسان رضوی جزو ۳ استان برتر کشور در حوزه ارائه خدمات پزشکی است و میتوانیم از پتانسیل بالای خودمان در راستای جذب گردشگر سلامت استفاده کنیم. اگر بیمارستانهای بینالمللی را از طریق سرمایهگذاران خارجی یا داخلی استفاده کنیم، زیرساختهایشان را سروسامان دهیم و تجهیزات پزشکی را از شرکتهای دانشبنیان خود یا از طریق واردات تأمین کنیم، میتوانیم زیرساختها را تقویت کنیم.
خدادادی با تأکید بر لغو روادید با بسیاری از کشورها، عنوان کرد: لغو روادید با بسیای از کشورها در حوزه گردشگری سلامت بسیار حائزاهمیت است؛ به این معنا که هرکسی که پروندهاش بررسی شد، روادید از آنها نخواهیم، با برخی کشورها لغو روادید داریم، اما میتوانیم در مشهد یا هر بخشی از استان، یک منطقه آزاد گردشگری سلامت تشکیل دهیم.
وی افزود: از طرفی شرایط را برای تسهیل امور توریست سلامت فراهم کنیم. به عنوان مثال مُراجع یا گردشگر سلامت نیاز نداشته باشد که حتما همراه خود مترجم داشته باشد؛ بنابراین پیشنهاد ما بر این است که از ظرفیت آژانسهای حوزه گردشگری سلامت استفاده شود، یعنی صفر تا صد این کار را به آنها واگذار کنند که از زمان ورود تا پایان روند درمان و خروج در کنار آنها باشند که در حوزه اقامت و... گردشگران سلامت را کمک کنند.
دبیر کمیسیون گردشگری و صنایع دستی اتاق بازرگانی مشهد درپایان گفت: واسطهگران بین بیماران و مراکز درمانی یا پزشکان باید قانونمند کار کنند. در کانال قانونی، با تعرفه قانونی و بیمارستانها و پزشکانی که تأیید شدند، همهچیز تحت کنترل قرار بگیرد و بهزودی این روند قانونمند خواهد شد.